7. oktobra se obilježava Dan zaštite Dinarida

Dan zaštite Dinarida – 7. oktobar, ustanovljen je 29. maja 2019. godine na Generalnoj Skuštini Parkova Dinarida – mreže zaštićenih područja Dinarida u Parku prirode Blidinje (Bosna i Hercegovina).

Svake godine 7. oktobra, obilježavanjem Dana zaštite Dinarida, ukazivaće se na važnost prirodnog i kulturnog naslijeđa zemalja Dinarskog luka, kao i isprepletenost prirodnog bogatstva i kulturno–istorijskih vrijednosti ovog po mnogo čemu posebnog prostora u Evropi.
Dinaridi (Dinarski luk) predstavljaju jedan od najvećih planinskih lanaca u Evropi, koji povezuje osam država jugoistočne Evrope: Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, Crnu Goru, Hrvatsku, Kosovo, Sjevernu Makedoniju, Sloveniju i Srbiju.

Naziv Dinaridi potiče od imena planine Dinare, koja se nalazi na granici Hrvatske i Bosne i Hercegovine, a koja se prostire u središnjem dijelu planinskog vijenca. Dinaridi se pružaju u pravcu sjeverozapad-jugoistok, dužinom od oko 650km uz obalu Jadranskog mora. Najviši planinski masiv Dinarida su Prokletije, sa vrhom Maja Jezerce (2694m).

Prema postanku i građi, gotovo sva jadranska ostrva takođe pripadaju Dinarskom luku i predstavljaju nekadašnja dinarska uzvišenja prije podizanja nivoa mora, odnosno potopljeni dio zapadnih Dinarida.
Prema građi, planine Dinarskog luka su krečnjačkog tipa, sa puno ostataka glacijacija na najvišim vrhovima. Samim tim erodiraju djelovanjem vode, te se upravo zbog toga odlikuju brojnim klisurama, kanjonima i podzemnim pećinama. Područje je veoma bogato vodama, a riječni tokovi odlaze u dva sliva, jadranski i crnogorski.

Ovakav jedinstveni reljef, u kombinaciji sa klimatskim uticajima, vremenom je doveo do formiranja raznovrsnih tipova vegetacije. Odlikuju se velikom biološkom raznovrsnošću, sa brojnim endemskim i reliktnim vrstama. Područje Mediterana, koje se jednim dijelom naslanja na dinarski masiv, od posebnog je značaja, kao “vruća tačka” biodiverziteta na globalnom nivou.

S druge strane, Balkansko poluostrvo i Dinarski masiv prepoznati su kao jedan od značajnih centara biodiverziteta na evropskom nivou. Prostor Dinarida, kao takav, od davnina je prepoznat od strane ljudi kao pogodno mjesto za život. Postoji mnogo ostataka ranijih civilizacija, o čemu svjedoče brojna arheološka nalazišta.
Od bronzanog doba, preko antičke Grčke, Rimskog carstva, Vizantije, Mletačke Republike, do Osmanlijskog carstva i Austrougarske, kroz vjekove su se na području Dinarida smjenjivali narodi i kulture, gradeći bogatu istoriju i tradiciju ovog prostora. Bogato kulturno-istorijsko nasljeđe i danas predstavlja jedno od glavnih obilježja ovog prostora.

Ove godine, u kojoj je ustanovljen Dan zaštite Dinarida – 7. oktobar, želimo da pozovemo zaštićena područja, članove Parkova Dinarida, ali i druge institucije koje se bave pitanjima životne sredine, obrazovanja, kao i nevladine organizacije i sve ljubitelje prirode, da organizovanjem akcija i posjeta zaštićenim područjima, radionicama i događajima posvećenim ovoj temi zajedno pošaljemo poruku da unapređenje zaštite prirodnih i kulturnih vrijednosti na području Dinarida treba biti prioritet i zajednički zadatak svih nas.