Geografski gledano Nacionalni park Sutjeska nalazi se u šumsko-planinskom području na jugoistoku Republike Srpske, na granici između Bosne i Hercegovine i Crne Gore. Planine koje okružuju i čine Nacionalni park „Sutjeska“ su dio planinskog vijenca Dinarida.
Najstariji i najveći nacionalni park u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini prostire se na površini 16.052,34ha, a više od 66% pokriveno je šumama, ostatak čine livade, pašnjaci i goleti.
Nacionalni park „Sutjeska“ s pravom nosi epitet bisera Republike Srpske. Osnovni razlog za proglašenje područja nacionalnim parkom su vrijednosti i ljepote prirode i kulturno-istorijski značaj.
Upravo zbog ljepote svojih vrijednosti i činjenice da se radi o netaknutoj prirodi ovaj nacionalni park 2000.godine dospio je u II kategoriju IUCN-a.(Odjel UN-a za zaštitu prirode i prirodnih dobara).
• Nacionalni park Sutjeska, proglašen 13.januara 1962. godine,Narodna skupština Bosne i Hercegovine donijela je Zakon o proglašenju.
• Odluka o izdvajanju Perućice iz redovnog šumskog gospodarenja (1.234ha) kao šumskog objekta potrebnog za naučna istraživanja i nastavu donesena je 17.maja 1952.godine, Vlada NR Bosne i Hercegovine. A još davne 1938.godine šumari taksatori su izdvojili područje kao izuzetno i visoko vrijedno.
• Rješenjem Zemaljskog zavoda za zaštitu spomenika kulture i prirodnih rijetkosti Bosne i Hercegovine,3.juna 1954.godine, područje Perućice je uvećano za 200ha (1.434ha), stavlja se pod zaštitu države kao prirodni rezervat.
• Godine 1958. Izgrađena je Spomenkosturnica na Tjentištu, posmrtni ostaci 3.301 borca sa Sutjeske iz II Svjetskog rata.
• Svečano otkriven monumentalni spomenik 5.septembra 1971. Godine.
• 27.jula 1975.godine otvorena Spomen kuća Bitke na Sutjesci
Nacionalni park „Sutjeska“ čuva najraznovrsniji kompleks ekosistema u BiH, a ujedno je i jedan od najosebujnijih na prostorima jugoistočne Evrope. Svaki pedalj parka odiše izuzetnom ljepotom, koji u oku posmatrača izaziva samo divljenje i poštovanje prema prirodi, gdje čovjek i mašina nisu uspjeli da poremete nevjerovatni prirodni sklad i gdje priroda reflektuje svoju moć.
Pronađeni su gotovo svi oblici planinskih reljefa.Veliku raznovrsnost u geomorfološkom i geološkom pogledu uslovljavaju velike visinske razlike terena na veoma malom prostornom arealu.Čarobni niz planinskih vijenaca koji se smjenjuju s desne strane Sutjeske, Vučevo (planinska visoravan, okružena kanjonima Pive,Drine i Sutjeske) , Maglić (najviši vrh i BiH 2.386m), Volujak(2.337m), su veličanstveni gorostasi prepuni strmih surovih litica, prošarani krpama snijega koji se nikada ne topi, svjedoci su fascinantnog pejzaža, sa mnoštvom geomorfoloških i geoloških fenomena:pećina, cirkova, kanjona . A Zelengora zapadno od kanjona Sutjeske karakteriše gustim šumskim pejzažima i travnatim pašnjacima (zelena gora), i „gleda“ „gorskim očima“ – glečerskim jezerima(8 jezera).
Na području Nacionalnog parka razvijena je mreža vodotoka i stajačica sa rijekom Sutjeskom(duga 33km, od 1.800m-430m) kao glavnim slivom. Sutjeska kristalno bistra vijuga kroz uski kanjon i ulijeva se u Drinu. Glavne pritoke su Hrčavka i Jabušnica.
Hidrološki fenomen u Parku predstavlja vodopad Skakavac (76m) u veličanstvenom predjelu Perućice na riječici Perućici.
U bespućima Parka možete vidjeti gotovo sve biljne vrste koje se mogu sresti u okviru planinskog Dinarskog sistema (2.600 vaskularnih biljnih vrsta,endemičnih,ljekovitih, izobilje jestivih šumskih plodova, pa čak 100 vrsta jestivih gljiva).
Primarna šumska fitocenoza je PiceoAbieti-Fagetum, unutar njih rasprostranjene su sekundarne fitocenoze Abieti-Piceetum illyricum, Fagetum montanum illyricum.
Raznolikost i bujnost biljnog svijeta doprinjeli su opstanku brojnih životinjskih vrsta.U Parku se nalazi 36 vrsta i 18 familija sisara(divokoza,srna,divlja svinja, medvjed, vuk, lisica, jazavac, kuna, vidrica, vjeverica, zec, divlja mačka, slijepo kuče). Najistaknutiji beskičmenjaci su red Lepidoptera. U Parku se pojavljuje pet vrsta riba u dvije familije(Samonidae,Cyprinidae), vodozemci, gmizavci. U Nacionalnom parku zabilježeno je 114 vrsta ptica na 12 staništa uključujući 9 vrsta djetlića, što čini 90% ove familije u Evropi.
Mnogobrojni materijalni ostaci govore o prisustvu čovjeka na ovom prostoru od praistorijskih vremena i svjedoče burnoj prošlosti ovih krajeva.
Katuni (stočarska naselja) su vjekovna tradicija koja se održala do današnjeg dana.
Tranzitno područje još u rimskom periodu, srednjem vijeku, u doba Turaka, pa i današnje vrijeme, dobilo je ime Tjentište od latinske riječi tentorium-šator, jer se vjerovatno razvilo u karavansku stanicu-karavanski put iz Dubrovnika u srednjem vijeku. Iz ovog perioda postoje brojni ostaci, utvrda Vratar i Tođevac, brojne skupine stećaka (nadgrobnih spomenika).
U II svjetskom ratu na ovim prostorima se odvijala najteža i najkrvavija bitka koje su partizanske snage vodile protiv okupatora. Bitka na Sutjesci (Peta neprijateljska ofaniziva „Operacija Schwarc“) trajala je od 15.maja do 15. juna. Za mjesec dana poginulo je više od 7.500 partizanskih boraca. U sjećanje na Bitku na Sutjesci podignut je memorijalni kompleks na Tjentištu.
Turistički potencijal ovog turističkog mjesta čine priroda (klima, reljef, flora, fauna, voda, vazduh) i čovjek (kultura, civilizacija, jezik, tradicija,običaji, navike).
Nemjerljivim prirodnim bogatstvom i bogatim kulturno-istorijskim nasljeđem Park ima ogroman turistički potencijal za sljedeće vidove turizma:
• eko turizam,
• naučno-edukativni turizam,
• sportsko-rekreativni turizam,
• zdravstveni turizam,
• istorijsko-kulturni turizam,
• avanturistički turizam,
• lovni turizam ( izvan granica Parka u posebnom lovištu Zelengora 53.000ha).
Turistička infrastruktura sadrži:
• sportsko-rekreacioni centar (tereni za mali i veliki fudbal, odbojku, košarku, rukomet, tenis, stoni tenis, atletiku, uređeno otvoreno kupalište „Jezero“ 16.000m2 )
• biciklističke staze,
• vidikovce,
• planinske pješačke staze,
• odmorišta za piknike ( služe se jela domaće kuhinje),
• Info centar i prodavnicu „Bio-špajz“.
Smještajni kapaciteti: hotel “Mladost”, bungalovi, Omladinski kamp, planinske kuće na različitim lokacijama u Parku pored glečerskih jezera i atraktivni smještaj u kolibama u katunu ispod Maglića.
Glavna saobraćajnica između Trebinja i Sarajeva prolazi kroz Park u dužini od 12 km. Do ovog Nacionalnog parka sa magistralnog puta, internim šumskim saobraćajnicama, može se ući na tri ulaza. Od Sarajeva,Nacionalni park Sutjeska je povezan magistralom dužine 95 km, dok je od Trebinja udaljen 120 km.
Najbliži aerodrom je sarajevski.
Adresa
JAVNA USTANOVA NACIONALNI PARK “SUTJESKA”
73311 Tjentište, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina
Telefoni
+387 58 233 102
Web: www.npsutjeska.net
Mail: npsutjeska@yahoo.com