Dio područja klisure rijeke Jerme je 2014. godine, Uredbom Vlade Republike Srbije proglašeno za Specijalni rezervat prirode „Jerma“ na površini od 6994,41 ha. Zaštićeno područje je ocijenjeno i svrstano u prvu kategoriju od nacionalnog značja.

Specijalni rezervat prirode „Jerma” čini jedinstven kompleks dolina i krečnjačkih klisura sa impozantnim liticama, koje su izuzetne florističke i fitocenološke raznovrsnosti.
Na zaštićenom području je evidentirano 887 biljnih taksona. Posebnu vrijednost ovog područja čini prisustvo reliktnih vrsta, odnosno vrsta velike starosti. Od tercijarnih relikata zabelježeni su mečja leska (Corylus colurna), lovorolisni jeremičak (Daphne laureola), orah (Juglans regia), klokočika (Staphyllea pinnata), jorgovan (Syringa vulgaris), tisa (Taxus baccata).
Od životinjskih vrsta na zaštićenom području je evidentirano 110 vrsta ptica, 25 vrsta sisara, 11 vrsta vodozemaca i gmizavaca, 9 vrsta riba, 181 vrsta leptira. Posebno je značajno prisustvo većeg broja rijetkih ili ugroženih zaštićenih vrsta ptica i sisara. Najznačajnije ptice gnjezdarice s aspekta zaštite su: suri orao Aquila chrysaetos, riđi mišar Buteo rufinus, jarebica kamenjarka Alectoris graeca, prdavac Crex Crex, buljina Bubo bubo i dr. Među zaštićenim sisarima, najznačajnije je prisusutvo ugroženih vrsta slijepih miševa (Rhinolophus ferrumequinum. R. hipoposideros, Myotis myotis), vidre Lutra lutra i risa Lynx lynx.

Klisura reke Jerme – impozatna kanjonska dolina sa strmim, zupčastim stenovitim liticama visine 600-700 m, bogata mnoštvom kraških oblika reljefa;
U specijalnom rezervatu prirode „Jerma“ najvrijedniji spomenik kulture jeste manastir „Sveti Jovan Bogoslov“, poznatiji kao manastir Poganovo. Manastir je podignut krajem 14. vijeka Osnovao i podigao ga je srpski plemić Konstantin Dejanović Dragaš, sestrić cara Dušana i posvetio ga Sv. Jovanu Bogoslovu. Kod poznavalaca umjetnosti i samih vizantologa, ovaj manastir je veoma poznat po svojim ikonama.
Najznačajniji speleološki objekti ovog područja su:
Vetrena dupka – pećina kod sela Vlasi jedna od najdužih pećina u kršu Srbije, sa dužinom ispitanih kanala oko 4000 m;
Pešterica – jama u Berovičkom polju; jedna od najdubljih jama u krasu Srbije – dubina 160 m;
Pećina “Markovo koleno” iznad Odorovaca (u čijoj steni je isklesano 6 kreveta za hajduke)
Orlova dupka – potkapina dubine oko 30 m
Kostina dupka (pećina u Zvonačkoj Banji koja se nalazi u okolini zaštićenog dobra) – izvor banjske vode
Asenovo kale – impozantni masiv (1032 m) koji dominira terenom.

Za ljubitelje adrenalinskih sportova Specijalni rezervat prirode „Jerma“ nudi turistima staze za free climbing i “divlje pećinarenje“ u potrazi za „Martinovim blagom“ kroz neuređenu pećinu Vetrena dupka u dužini od 4 km.
Za posjetioce koji vole aktivan odmor, ali sa manje adrenalina na raspolagganju su pješačke staze do vidikovaca na planini Greben i Vlaškoj planini, boravak u autentičnim kućama sa prepoznatljivo dobrom domaćom kuhinjom u selu Poganovo. Smještaj je osim u seoskim domaćinstvima moguć i u konaku manastira „Poganovo“, ili u dvije gostionice na samoj obali rijeke na ulazu u kanjon. U bliziini kanjona Jerme nalaze se termalni izvori i bazeni Zvonačke banje. Banja je blagodetna za savremene menadžerske bolesti.

JP „Srbijašume“ – Beograd
Bulevar Mihajla Pupina br. 113, 11070 Novi Beograd
Telefon +38111 711 27 70; +38111 711 34 10, faks +381 11 711 85 13
Šumsko gazdinstvo „Pirot“ – Pirot
Srpskih Vladara br. 6 , Pirot
Telefon: +381 10 342 474 ; faks +381 10 342 474

Email:
srp.jerma@srbijasume.rs