Suri orao - Aquila chrysaetos
Ime: Aquila chrysaetos – suri (zlatni) orao
Izgled: Perje je crnkasto – smeđe ili tamno smeđe boje, sa zlatnom bojom na zadnjem dijelu glave i vrata, po čemu su i dobili ime. Mladunci liče na odrasle jedinke, ali imaju bijeli rep i bijele fleke kod nožnog zgloba, koje se svakim mitarenjem postepeno smanjuju, da bi u petoj godini potpuno nestale. Glava je relativno mala, a rep velik. Na glavi se nalazi snažan kljun koji je povijen na dolje. Na snažnim nogama nalaze se 4 prsta, 3 su upravljena naprijed a jedan pozadi. Na prstima se nalaze velike i snažne kandže.
Dužina tijela: 66-100cm
Raspon krila: 150-240cm
Tjelesna težina: 2,5-6,5kg
Ishrana: mesojed
Broj položenih jaja: 2, najčešće preživi samo jedan ptić
Suri orao jedna je od najvećih ptica grabljivica na području Dinarida. Brojnost populacije na nivou Evrope procjenjuje se na oko 9.300 – 12.300 gnijezdećih parova (BirdLife International, 2015).
Najčešće živi u planinskim predjelima, ali je to poslijedica činjenice da ga je čovjek potisnuo sa otvorenih područja.
Leti graciozno i visoko, često dugo jedreći. Izuzetno su moćne i brze ptice. Brzina kojom lete može dostići i do 240 km/h. Kada love, oslanjaju se na brzinu i dobar vid, koji je osam puta oštriji od čovjekovog. Vid je oštar jer imaju velike zjenice koje objezbeđuju minimalno rasipanje svjetlosti, što omogućava uočavanje plijena sa velike razdaljine.
Najčešće love u paru. Dok jedna ptica goni plijen, druga ga čeka u zasjedi. Plijen hvataju snažnim, moćnim nogama na kojima su oštre kandže. Kandže koristi za ubijanje i nošenje plijena, a kljun da plijen raskomada. Kao što love u paru, tako i zajednički jedu raskomadani plijen. Lov najčešće traje do podne. Surli orlovi se hrane gotovo svim životinjama koje uspijevaju uloviti: miševe, zečeve, kune, lisice, druge ptice, a katkad ulove i lane, jagnje ili jare. Tokom zime, u nestašici hrane mogu se hraniti i lešinama.
Suri orlovi obično ostaju sa istim partnerom tokom cijelog života. Grade po nekoliko gnijezda na svojoj teritoriji, koje koriste i po nekoliko godina, najčešće na stijenama i liticama visokih planina ili na visokom drveću. Gnijezda grade od grančica i trave, koja mogu biti velika i do 2m u prečniku i 1m u visinu. Ženka polaže dva jaja u gnijezdo koja se često nalazi na nedostupnoj litici. Na jajima leže oko 45 dana, nakon čega se izlegu dva potpuno bijela ptića. Obično preživi samo starije ptić, jer on više naraste i izbori se za više hrane u gnijezdu. Česti su slučajevi i da stariji ptić ubije mlađeg, slabijeg. Smrtnost među ptićima je velika i veliki broj njih ugine tokom prvih nedelja života. Ako preživi prvu godinu, mlada ptica se osamostaljuje i sa 3 – 4 godine nalazi svoju teritoriju.
Suri orlovi imaju malo prirodnih neprijatelja, pa mnogi žive dugo, i do 30 godina. Danas im je najveća prijetnja čovjek, odnosno gubitak prirodnih staništa,nedostatak hrane, lov, trovanje, strujni udari i sudari sa vjetroelektranama.