U Podgorici održan okrugli sto „Strane i invazivne strane vrste na teritoriji Crne Gore“
Parkovi Dinarida- mreža zaštićenih područja Dinarida organizovali su okrugli sto na temu “Strane i invazivne strane vrste na teritoriji Crne Gore”. Događaj se realizovao u okviru projekta “Utvrđivanje popisa o prisustvu i distribuciji invazivnih vrsta biljaka na teritoriji Crne Gore” koji su Parkovi Dinarida započeli u decembru 2020. godine. Projekat je trajao 6 mjeseci i kao jedan od glavnih rezultata projekta predstavljen na ovom događaju je Izvještaj o stranim i invazivnim stranim vrstama biljaka na teritoriji Crne Gore.
Događaj je okupio predstavnike relevantnih institucija iz oblasti zaštite prirode, predstavnike zaštićenih područja kao i predstavnike Opština u Crnoj Gori, stručnjake iz oblasti stranih i invazivnih stranih vrsta i predstavnike civilnog sektora.
Tamara Brajović – generalna direktorica Direktorata za prirodu Ministarstva ekologije prostornog planiranja i urbanizma govorila je o trenutnim aktivnostima ove institucije kada su u pitanju strane i invazivne vrste na teritoriji Crne Gore. Ukazala je na problem koje ove vrste uzrokuju kao i da će se u narednom periodu mjere definisane u Zakonu o stranim i invazivnim vrstama biljaka, životinja i gljiva koji je stupio na snagu 1. marta 2021. adekvatno sprovoditi. Takođe je najavila formiranje tima stručnih ljudi koji će se angažovati za sprovođenje ovih mjera.
Zoran Mrdak
– predsjednik asocijacije Parkovi Dinarida istakao je da strane i invazivne strane vrste predstavljaju globalni problem i da šteta koju godišnje uzrokuju u Evropskoj uniji kako navode dosadašnja istraživanja iznosi odprilike 12 milijardi eura. Mrdak je istakao je da su invazivne vrste kompleksan problem koji je poslednjih godina sve izraženiji u Crnoj Gori i naglasio da je u rešavanju ovog problema vrlo važna međusektorska saradnja, kao i saradnja različitih zainteresovanih strana, nacionalnih / lokalnih vlada i stanovništva. Istakao je da je ovim projektom obzirom na njegovo kratko trajanje i odobrena sredstva dat određeni doprinos prilikom rešavanja ovog problema na teritoriji Crne Gore.
Marija Popović – koordinatorka projekta predstavila je ciljeve i rezultate projekta i istakla da Izvještaj kao jedan od rezultata predstavlja značajan skup podataka koji mogu poslužiti kao doprinos prilikom donošenja Lista stranih i invazivnih stranih vrsta kao i doprinos prilikom izrade budućeg Akcionog plana za borbu protiv ovih vrsta shodno postojećoj zakonskoj regulativi. Objasnila je da je metodologija rada podrazumijevala desktop istraživanje i prikupljanje podataka iz svih dostupnih stručnih i publikovanih radova kao i ostale postojeće literature i prostorno planske dokumentacije relevantne za ovu temu. Naglasila je da Izvještaj takođe uključuje podatke i rezultate prethodno rađenih terenskih istraživanja i ukazala da kroz različita poglavlja daje jasan prikaz ove problematike, kao i Listu stranih i invazivnih stranih biljnih vrsta prisutnih na teritoriji Crne Gore. Popović je istakla je da je kroz ovaj projekat pokrenuta i društvena kampanja koja je imala za cilj upoznavanje šire javnosti o stranim i invazivnim biljnim vrstama.
Anela Sijarić – šefica odsjeka za slatkovodne i kopnene ekosisteme Direktorata za prirodu u Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma predstavila je Zakonski okvir o stranim i invazivnim stranim vrstama biljaka, životinja i gljiva u Crnoj Gori kao i dokumenta kojim se Crna Gora obavezuje da organizuje i sprovodi mjere rješavanja problema koje stvaraju strane i invazivne vrste u Crnoj Gori. Sijarić je istakla da rezultati do kojih su Parkovi Dinara došli kroz ovaj projekat će biti značajan doprinos prilikom formiranja Lista stranih i invazivnih stranih vrsta na teritoriji Crne Gore.
Bojana Mijović, stručni saradnik u pripremi Izvještaja o stranim i invazivnim stranim vrstama detaljno je predstavila aktivnosti Parkova Dinarida u pripremi Izvještaja koji ima za cilj da ukaže na problem koje strane i invazivne biljne vrste ostavljaju ili mogu otavljati po ekosistem i zdravlje ljudi. Prikazala je neke od najinvazivnijih biljnih vrsta koje su prisutne na teritoriji Crne Gore i ukazala na štete i posljedice koje ove vrste uzrokuju kao i na to da je potrebno hitno napraviti plan njihovog uklanjanja. Predstavila je konkretne prijedloge i preporuke koji bi se mogli preduzeti u budućnosti za rešavanje problema koje izazivaju strane i invazivne biljne vrste na teritoriji Crne Gore.
Zorka Prljević, pomoćnica direktora Sektora za fitosanitarne poslove Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove predstavila je aktivnosti i djelovanje ove institucije protiv unošenja i širenja stranih i invazivnih vrsta kao i njihovog suzbijanja u Crnoj Gori. Ukazala je na to da je 2012. godine osmišljen i sproveden „pionirski“ program u Crnoj Gori sa ciljem da se evidentiraju i mapiraju područja na kojima je prisustna korovska i alergena biljka Ambrosia artemisifolia i nagovijestila na to da je ovaj program osmišljen kao dio godišnjeg programa nadzora nad štetnim organizmima odnosno programa fitosanitarnih mjera i da je vršen kontinuirano u periodu 2012.-2019. godine. Istakla je da je 2013. godine objavljen Pravilnik o fitosanitarnim mjerama za suzbijanje i uništavanje ove korovske biljke koja se suzbijala i uništavala sprovođenjem fitosanitarnih mjera utvrđenim ovim pravilnikom. Ukazala je i na međunarodnu saradnju i aktivnosti ove institucije u zaštiti bilja u Crnoj Gori.
Na događaju su se preko Zoom platforme uključili stručnjaci iz regiona koji su govorili na temu straih i invazivnih stranih vrsta, i prikazali neke od aktivnosti koje su sprovodili na polju ovog poblema.
Tatjana Masten Milek, direktorica JU Zeleni prsten Zagrebačke županije (Hrvatska) predstavila je popis stranih i invazivnih stranih biljnih vrsta, kao i distribuciju nekih od najznačajnijih u Hrvatskoj. Mastek Milek je predstavila i regionalno značajan projekat SavaTIES koji se sprovodio u četiri države, a na kojem su bili partneri. Glavni ciljevi ovog projekta kako je istakla bili su u pronalasku rešenja za trajno iskorijevanje stranih i invazivnih stranih vrsta. Ukazala je na to da invazivne vrste uzrokuju veliku štetu u slivu rijeke Save i da su se kao dio projekta testirale različite metode efikasnog uklanjanja i iskorijenjivanja invazivnih vrsta sa ovog područja. Nagovijestila je da je to bio prvi pokušaj rešavanja ovog zahtjevnog pitanja na translacionom nivou koridora u regionu, sa naučenim lekcijama koje donose koristi Dunavskom regionu i šire.
Sonja Rozman, savjetnica za zaštitu prirode ispred Zavoda za zaštitu prirode Republike Slovenije predstavila je Akcioni plan za kontrolu invazivnih stranih biljaka u parku Tivoli, Rožnik i Šišenski hrib, koji je bio pripremljen u okviru petogodišnjeg projekta Life ARTEMIS na kojem su bili parteri. Rozman je takođe predstavila aktivnosti koje su sprovodili u okviru ovog projekta i prikazala podatke i rezultate do koji su došli na ovom istraživanom području. Istakla da je glavni cilj ovog projekta bio da doprinese smanjenju negativnih uticaja invazivnih stranih vrsta na biodiverzitet kroz povećanu svijest javnosti i uspostavljanja efikasnog sistema ranog upozorenja i odgovora za strane vrste u šumskom području.
Projekat „Utvrđivanje popisa o prisustvu i distribuciji invazivnih vrsta biljaka “ Parkovi Dinarida realizuju kroz konkurs za utvrđivanje Liste stranih i invazivnih stranih vrsta, podržan od strane Ministarstva ekologije prostornog planiranja i urbanizma.
Materijali nastali u okviru projekta:
